Alman bilim insanı: “Simülasyonda yaşayıp yaşamadığımızı kanıtlayabilirim”

İnsanlığın yüzyıllardır aklını kurcalayan bir soru var: Gerçekliğimiz bir simülasyon olabilir mi? Bu fikir antik Yunan’dan modern fiziğe kadar pek çok düşünürü büyüledi. Şimdi bazı fizikçiler, bunun doğru olabileceğine dair ipuçları gördüklerini ve bu hipotezi test edebilecek bir deney tasarladıklarını söylüyor.

“EVREN DEV BİR BİLGİSAYAR GİBİ İŞLİYOR OLABİLİR”

İngiltere’deki Portsmouth Üniversitesi’nden fizikçi Melvin Vopson, simülasyon hipotezini ciddiye alan bilim insanlarından biri. Vopson’a göre evrenin işleyişi, büyük ölçüde bir bilgisayarın veri işleme mantığını andırıyor. Fizik yasalarının dijital bir yapıya benzer düzenlilik gösterdiğini düşünüyor ve bunun tesadüf olamayacağını savunuyor.

Vopson’un iddiası daha da ileri gidiyor: Bu hipotezi doğrudan test edebilecek bir deney yapılabilir. Detayları henüz tam açıklanmasa da deney, fiziksel süreçlerde saklı olduğuna inanılan “bilgi birimlerini” tespit etmeye dayanıyor.

Vopson’un önerdiği deney, evrenin temel parçacıklarında bilgi depolandığı ve bu bilginin yapay (sayısal) bir evrende olduğu gibi davranıp davranmadığının test edilmesine dayanıyor. 

Deney, bir elektron ile pozitronun laboratuvarda yok edilirken (annihilasyon) yalnızca standart iki gama fotonu üretip üretmediğini değil, eğer parçacıkların içinde “bilgi” adlı ek bir fiziksel bileşen varsa bunun silinmesi için gereken ekstra enerjiyi de açığa çıkarıp çıkarmadığını ölçmeyi amaçlıyor. 

Çünkü bu tür anormal bir enerji izi tespit edilirse, tıpkı bir bilgisayarda veri silindiğinde enerji harcanması gibi, evrenin de dijital bir sistem olarak işlediğine dair güçlü bir işaret sayılabilir.

DENEY FİKRİ YENİ DEĞİL

Simülasyon fikri modern teknolojiyle doğmuş değil. Platon’un “mağara alegorisi”, insanların yalnızca gerçeğin yansımalarını gördüğü bir sahte dünya tasviriyle bu düşüncenin ilk örneklerinden biri.

Modern çağda ise filozof Nick Bostrom, 2003’te yayımladığı ünlü makalesinde, “insanlığın teknolojik olarak gelişmiş bir uygarlık tarafından yaratılmış bir simülasyonda yaşama ihtimalinin yüksek olduğunu” savunmuştu. Elon Musk gibi birçok teknoloji figürü de bu görüşü destekliyor.

BİLİM DÜNYASI İKİYE BÖLÜNMÜŞ DURUMDA

Simülasyon fikri herkes tarafından kabul görmüyor. İtalya’nın Bologna Üniversitesi’nden astrofizikçi Franco Vazza, yakın zamanda yayımladığı çalışmada “evrenin bu kadar ayrıntılı ve tutarlı bir biçimde simüle edilmesinin neredeyse imkansız olduğunu” belirtti. Vazza’ya göre, simülasyon iddialarının çoğu teknoloji sektöründen geliyor ve bu kişilerin “gerçek kadar zengin bir sanal dünya yaratılabileceği” inancını yaymakta çıkarı olabilir.