SpaceX kritik eşiği aştı: Yıldız gemileri geliyor

SpaceX, Starship roket programında olaylı ama öğretici bir dönemi kapatarak, pazartesi günü neredeyse kusursuz bir test uçuşu gerçekleştirdi.

Güney Teksas’tan fırlatılan dev paslanmaz çelik uzay aracı, planlandığı gibi yarım küreyi dolaşarak Hint Okyanusu’na ulaştı.

BİR SONRAKİ NESİL İÇİN İHTİYAÇ DUYULAN BAŞARI

Metan yakıtlı 33 Raptor motorunun aynı anda ateşlendiği Starship, yerel saatle 18.23’te havalandı. Yaklaşık 16,7 milyon pound (7.6 milyon kgf) itme gücüyle tarihin en güçlü roketi olan Starship, Teksas’taki Starbase tesisinden dikey bir kalkış gerçekleştirdi.

123 metre yüksekliğindeki roket, kalkıştan itibaren planlanan uçuş rotasını neredeyse kusursuz biçimde takip etti. Uzay aracı, SpaceX’in bugüne kadarki en başarılı Starship uçuşu olarak değerlendiriliyor.
SpaceX, uçuş sonrası yaptığı açıklamada şunları paylaştı:

“Starship’in 11. test uçuşu tüm hedeflerine ulaştı. Bu veriler, Starship ve Super Heavy’nin bir sonraki nesli için değerli bilgiler sağladı.”

MOTORLARDAN BİRİ DEVRE DIŞI KALDI

Bu uçuşta Super Heavy güçlendirici aşaması geri getirilmedi, ancak SpaceX, dev roketi Meksika Körfezi’nde belirlenen noktaya hassas şekilde indirme girişiminde bulundu. Mart ayındaki uçuşta da kullanılan bu güçlendirici, iniş sırasında 13 motoru ateşleyip ardından kademeli olarak beş ve üç motora düşerek kontrollü yavaşlamayı test etti.

Yayında, motorlardan birinin inişin erken safhasında devre dışı kaldığı görüldü, ancak bu durum uçuşun genel başarısını etkilemedi.

STARSHIP V2’NİN SON UÇUŞU

Bu, Starship’in ikinci nesil konfigürasyonu (V2) ile yapılan beşinci ve son test uçuşuydu. 2023’ten bu yana geliştirilen V2 varyantı, ocak, mart ve mayıs aylarındaki başarısız testlerin ardından nihayet beklentileri karşıladı.

Hazirandaki bir test sırasında patlama yaşanmasına rağmen, ağustos uçuşu programın toparlanmasını sağladı. O testte roket, ilk kez kontrollü şekilde suya iniş gerçekleştirmişti.

SpaceX mühendisleri, o uçuşta metal ısı kalkanı plakalarının yetersiz kaldığını fark etmişti. Bunun üzerine “crunch wrap” adı verilen yeni bir yalıtım malzemesi kullanılarak seramik karolar arasındaki boşluklar kapatıldı. Pazartesi günkü uçuşta bu sistem daha geniş bir alanda denendi ve ısı kalkanı daha iyi performans gösterdi.

YÖRÜNGEDE TEST

Starship, uzaya ulaştıktan sonra Atlantik Okyanusu ve Afrika üzerinden geçip yeniden atmosfere girmeden önce Hint Okyanusu üzerinde konumlandı. Uzaydayken, SpaceX’in yeni nesil Starlink uydularının maketlerini bıraktı.

Ardından tek bir motorunu ateşleyerek yeniden giriş rotasını ayarladı.

Yaklaşık bin 430 dereceye ulaşan plazma sıcaklıklarına rağmen, ısı kalkanı büyük oranda hasarsız kaldı. SpaceX’in canlı yayınında, roketin mor-turuncu plazma tabakası içinde ilerlediği anlar Starlink bağlantısı sayesinde kesintisiz izlendi.

Ars Technica’ya göre bu, Starship’in yeniden kullanılabilirliğini test etmek için kritik bir aşamaydı. SpaceX CEO’su Elon Musk, bu uçuşu “Starship’in dayanıklılığının asıl sınavı” olarak nitelendirdi.

V3 HAZIRLIKLARI BAŞLADI

SpaceX şimdi gözünü Starship V3 modeline çevirdi. Bu yeni nesil araç, daha büyük yakıt tanklarına, geliştirilmiş Raptor 3 motorlarına ve gelişmiş yük bölmesine sahip olacak.

Starship V3; yörüngede yakıt transferi, operasyonel uydu görevleri ve uzun menzilli uçuşlar için kullanılacak. Yörüngede yakıt ikmali, hem Mars görevleri hem de NASA’nın Artemis Ay programı için hayati önem taşıyor.

NASA, SpaceX’le 4 milyar dolardan fazla tutarında anlaşma yaparak Starship tabanlı bir insanlı Ay iniş aracı geliştiriyor. Bu nedenle, V3 testlerinin başarıyla tamamlanması, uzay ajansının Artemis Ay görevi takvimi açısından da kritik.

YENİ RAMPALAR YOLDA

Pazartesi günkü uçuş, Pad 1 rampasının mevcut haliyle yapılan son fırlatması oldu. SpaceX, rampayı alev hendeği (flame trench) ekleyerek yeniden inşa etmeyi planlıyor. Aynı zamanda Teksas’ın yanı sıra Florida’daki Cape Canaveral ve Kennedy Uzay Merkezi’nde de yeni Starship rampaları hazırlanıyor.

SpaceX, Starship programını gelecekte aylık, haftalık ve hatta günlük uçuşlara çıkarmayı hedefliyor.

Şirketin resmi açıklamasında, “Artık odak noktası, tamamen ve hızlı şekilde yeniden kullanılabilir Starship filosunu Dünya yörüngesi, Ay, Mars ve ötesine taşıyacak yeni nesil araçların geliştirilmesi” deniyor.