NASA, Dünya’nın karardığını keşfetti: Bir uyarı işareti

NASA uydularından elde edilen veriler, son yirmi yılda Dünya’nın giderek daha az Güneş ışığı yansıttığını ortaya koydu.

Uzmanlara göre bu “kararma” eğilimi, iklim değişikliğinin gezegenimiz üzerindeki etkilerini anlamak açısından kritik önemde.

24 YILLIK GÖZLEM

Araştırma, NASA’nın “Clouds and the Earth’s Radiant Energy System” (CERES) adlı projesi kapsamında yürütüldü. CERES uyduları, Dünya’nın uzaya ne kadar Güneş ışığı yansıttığını ve bu miktarın zaman içinde nasıl değiştiğini ölçüyor.

Bilim insanları bu verilerle Dünya’nın “radyasyon bütçesini” hesaplıyor. Radyasyon bütçesi gezegenin emdiği Güneş ışığı ve uzaya geri yaydığı kızılötesi enerji arasındaki fark.

2001-2024 yılları arasında toplanan verilere göre, Dünya giderek daha az ışık yansıtıyor. Bu kararma özellikle Kuzey Yarımküre’de Güney Yarımküre’ye kıyasla çok daha belirgin.

ERİYEN KAR VE BUZ

BBC’nin Science Focus Magazine dergisinin aktardığına göre bu değişimin en önemli nedenlerinden biri, kutup bölgelerinde eriyen kar ve buz örtüsü.

Kar ve buz, Güneş ışığını geri yansıtarak gezegenin serin kalmasına yardımcı olur. Ancak sıcaklıklar arttıkça bu beyaz yüzeyler eriyor ve yerlerini daha koyu renkli kara ve deniz yüzeyleri alıyor.

Bu koyu yüzeyler, ışığı yansıtmak yerine daha fazla ısı emiyor, bu da küresel ısınmayı daha da hızlandıran bir geri besleme döngüsü yaratıyor.

AEROSOL DEĞİŞİMİ

İkinci önemli faktör ise aerosol (hava kirletici parçacık) miktarındaki değişim.

Kuzey Yarımküre’de son yıllarda çevre yasalarının sıkılaşmasıyla aerosol kirliliği azaldı. Bu, daha temiz bir atmosfer anlamına gelse de, aerosoller geçmişte Güneş ışığının bir kısmını yansıtarak Dünya’yı serin tutuyordu.

Bu nedenle Kuzey Yarımküre, ironik bir şekilde, daha az kirlilik nedeniyle daha fazla ısı emmeye başladı.

Güney Yarımküre’de ise durum farklı: orman yangınları ve volkanik patlamalar aerosol seviyelerini artırarak Güneş ışığının daha fazla yansıtılmasına yol açıyor.

BULUT YAPISINDAKİ DEĞİŞİM

Araştırma, bulut oluşumundaki ve özelliklerindeki değişimlerin de Dünya’nın kararmasında rol oynadığını ortaya koyuyor.

Bazı bölgelerde bulutların yapısı değişiyor; bu da daha az yansıtıcı hale gelmelerine ve özellikle Kuzey Yarımküre’nin daha fazla Güneş enerjisi soğurmasına neden oluyor.

Bu durum, Dünya’nın enerji dengesinde bir bozulmaya yol açıyor: Kuzey Yarımküre ısınırken Güney Yarımküre daha yavaş bir değişim gösteriyor.

Çalışmanın yazarları, bu farklılıkların mevcut iklim modellerine tam olarak yansımadığını belirterek modellerin revize edilmesi gerektiğini söylüyor.

Uzmanlara göre, Dünya’nın yansıtıcılığındaki (albedo) bu değişimi anlamak, gelecekteki iklim eğilimlerini öngörmek ve küresel ısınmanın etkilerini daha doğru değerlendirmek açısından hayati önem taşıyor:

“Bu eğilim devam ederse, gezegenimiz daha fazla ısı biriktirecek ve iklim değişikliği çok daha hızlı ilerleyecek.”