NASA’nın gezegen savunma görevinden kötü haber: Kayalar uzaya savrulmuş! – Son Dakika Teknoloji Haberleri

NASA‘nın 2022’nin sonlarında duyurduğu Çift Asteroid Yönlendirme Testi (DART), Dünya’yı tehdit edebilecek gök cisimlerine karşı potansiyel bir savunma yöntemi olarak tarihe geçmişti. Küçük bir uzay aracı, Didymos isimli asteroidin uydusu Dimorphos’a saatte yaklaşık 22 bin 500 kilometre hızla çarparak onu yörüngesinden saptırmıştı. Bu, insanlık adına bir ilkti.

Ancak aradan geçen üç yılda, çarpmanın etkilerine dair yeni veriler beklenmedik sonuçları ortaya çıkardı.

UZAYA SAVRULAN PARÇALAR YENİ BİR DİNAMİK

Geçen hafta Planetary Science Journal dergisinde yayımlanan araştırmaya göre, Maryland Üniversitesi liderliğindeki bir astronom ekibi, çarpmanın sadece asteroidi saptırmakla kalmayıp büyük miktarda kaya parçasını uzaya savurduğunu belirledi. Bu kaya parçalarının bazılarının, çarpan uzay aracının taşıdığı enerjinin üç katından fazlasına sahip olduğu tespit edildi.

Araştırmanın başyazarı ve Maryland Üniversitesi’nden araştırmacı Tony Farnham, “Bir asteroidi yörüngesinden çıkarmayı başardık. DART’ın doğrudan etkisi bu değişimi sağladı, ancak savrulan kayalar da neredeyse aynı büyüklükte ek bir itki oluşturdu” dedi.

Farnham, bu durumun gezegeni koruma görevlerinde dikkate alınması gereken yeni fiziksel dinamikler yarattığını söylüyor.

İtalyan Uzay Ajansı tarafından geliştirilen ve çarpma sonrası bölgeyi gözlemlemek üzere konuşlandırılan LICIACube adlı küçük bir uzay aracı sayesinde bilim insanları, Dimorphos’tan savrulan 104 kaya parçasını takip etmeyi başardı. Bu parçaların çapları 20 santimetreden 3,6 metreye kadar değişiyordu. Ancak araştırmacılar bu kayaların uzaya rastgele dağılmadığını fark etti.

Farnham bu gözlemi, “Kaya parçalarının uzayda rastgele dağılmadığını gördük. İki belirgin küme halinde toplanmışlardı ve diğer bölgelerde neredeyse hiç materyal yoktu. Bu da burada henüz anlayamadığımız bir şeyin etkili olduğunu gösteriyor” diyerek açıkladı.

ÇARPIŞMADAN ÖNCE NE OLDU?

Araştırmacılar, DART uzay aracının üzerindeki güneş panellerinin, çarpışmadan hemen önce Atabaque ve Bodhran adlı iki büyük kayaya çarpmış olabileceğini düşünüyor.

Maryland Üniversitesi’nden astronomi profesörü Jessica Sunshine, DART’ın yüzeyi iri kayalarla kaplı kaotik bir alana çarptığını, bunun da savrulan materyalin ipliksi ve dağınık bir yapı kazanmasına yol açtığını belirtti.

Avrupa Uzay Ajansı’nın 2026’da ulaşması planlanan Hera misyonu sayesinde, Dimorphos ve çevresinin durumu bir kez daha doğrudan gözlemlenebilecek. Bu da bilim insanlarına çok daha net veriler sunacak.

Sunshine, gelecekteki benzer görevlerin planlanmasında bu tür detayların hayati öneme sahip olduğunu vurguluyor:

“Eğer üzerimize doğru gelen bir asteroidi belirli bir miktar saptırmamız gerekiyorsa, tüm bu ince ayrıntılar son derece kritik hale geliyor. Bunu bir kozmik bilardo oyunu gibi düşünebilirsiniz. Eğer tüm değişkenleri hesaba katmazsak, topu deliğe sokamayabiliriz.”