Matematikte altın çağ mı? Yapay zeka, hesap makinesi devrini kapatıyor

Matematik, bilim ve bilgisayar kodlama alanlarında yapay zeka sistemlerinin gelişimi hızlanıyor. 

Birkaç yıl öncesine kadar matematikte tek çözüm olan hesap makineleri, yerini yapay zekaya bıraktı.

Google, OpenAI ve DeepSeek tarafından geliştirilen yapay zeka moddelleri, Uluslararası Matematik Olimpiyatları’nda altın seviye skorlar elde ederek bir ilke imza attı. 

Çinli Deep Seek’in Math-V2 adlı yapay zeka modelinin, matematik yarışmasındaki başarısı sadece doğru cevapları değil, aynı zamanda bunların ardındaki mantığın şeffaf şekilde açıklanmasını da gerektiriyor. Bu standart, insan katılımcıların yalnızca yüzde 8’i tarafından elde edilebiliyor.

Yine de yarışmada üst düzey başarı elde eden beş insan katılımcının aksine, hiçbir model tam puan alamadı.

“SORUYU DOĞRU SORARSANIZ…”

Olimpiyat başkanı ve Slovenya’daki Ljubljana Üniversitesi’nde mühendislik profesörü olan Gregor Dolinar, fiziksel hesap makinelerinin yavaça kaybolduğunu söylüyor. 

Yapay zekanın bu alandaki ilerleyişini “büyüleyici” olarak tanımlayan Dolinar, AFP haber ajansına yaptığı açıklamada, “Bilimsel hesap makinelerine geçmişte ihtiyacınız vardı ancak şimdi yapay zekaya sormak daha kolay” dedi. Dolinar, “Soruyu doğru şekilde sorarsanız, yapay zeka soyut, mantıksal soruları çözebilir ve sonuca nasıl ulaştığını gösterebilir” diye ekledi.

İKİ YIL ÖNCESİNE KADAR ZORLANIYORDU

OpenAI, 2022 yılında ChatGPT ile yapay zeka patlamasını başlattığında, sohbet robotları sorulara cevap verebiliyor, şiir yazabiliyor, makale özetleyebiliyor hatta küçük bilgisayar kodları yazabiliyordu. Ancak matematikte sık sık zorluk yaşıyordu.

Son iki yılda Google ve OpenAI gibi şirketler, ortalama bir insanın çözemeyeceği karmaşık matematik problemleriyle daha uyumlu olan sistemler geliştirdi. Geçtiğimiz yıl Google, DeepMind, AlphaGeometry ve AlphaProof. gibi matematik için dizayn edilmiş sistemleri ortaya koydu. Ancak bu ikisi sohbet robotu olmadığı için matematikçiler soruları matematik problemlerini çözmek için tasarlanmış bir bilgisayar programlama dili olan Lean’e çevirdikten sonra cevap verebiliyor.

GPT-5 VE “ÖZ DENETİM” MODELİ

OpenAI’ın açıkladığına göre son çıkan yapay zeka modeli GPT-5; matematik, biyoloji ve fizikteki araştırmaları derinleştiriyor.

Model 20 Kasım’da, Columbia Üniversitesi’ndeki bir matematikçinin, çözümü henüz bulunamamış bir problemi çözmesine yardımcı olmuştu.

DeepSeek ise şimdi soru cevaplarını “öz denetim” modeliyle vermeye odaklanmış durumda. Çinli şirkete göre bu yöntemin, problemler için daha önceden var olan çözümler bulunmaması durumunda da çalışması planlanıyor. Bu öz denetim yeteneği, yapay zekanın muhakemesinin tutarlılığını ve geçerliliğini değerlendirmesine olanak tanıyor. Bilinen çözümler mevcut olduğunda sonuçlarının doğru olmasını sağlamakla kalmıyor, aynı zamanda yeni veya çözülmemiş matematiksel zorlukların üstesinden gelirken de güvenilir olmasını sağlıyor.

DeepSeek’e göre kendi kendini doğrulayabilen akıl yürütme özelliği sayesinde, daha karmaşık, açık uçlu problemlerin çözülmesi sağlanabiliyor.

Araştırmacılar bu sonuçların, kendi kendini doğrulayabilen matematiksel akıl yürütmenin, daha yetenekli yapay zeka sistemlerinin önünü açabilecek umut verici bir sürece işaret ettiğini belirtiyor.