Tarımsal Araştırma Enstitüsü’nün yürüttüğü çalışmalar kapsamında “Alaşya” ve “Ada Güzeli” tescillendi – BRTK

Tarımsal Araştırma Enstitüsü tarafından yürütülen KKTC Asma Genetik Kaynakları Projesi kapsamında, Kıbrıs’a özgü bitki genotiplerinden “Alaşya” üzüm çeşidi ve Ada Güzeli incir çeşidi TC Tohum Tescil ve Sertifikasyon Merkezi tarafından tescillendi.

Tarım ve Doğal Kaynaklar Bakanlığı tarafından yapılan açıklamada, Tarım ve Doğal Kaynaklar Bakanlığı’na bağlı Tarımsal Araştırma Enstitüsü’nün TC Lefkoşa Büyükelçiliği’nin desteğiyle yürüttüğü çalışmalar çerçevesinde, Alaşya üzüm çeşidinin KKTC Asma Genetik Kaynakları Projesi kapsamında, “Kıbrıs Siyahı (Yerli Siyah)” olarak bilinen siyah üzüm tipleri arasından seçildiği belirtildi.

Açıklamada, 2025 yılında tescillenen bu çeşidin geç-çok geç dönemde (Ağustos’un ilk haftasında) olgunlaştığı, orta büyüklükte (512 gram) salkımlara ve 6,4 gram ağırlığında, koyu kırmızı-menekşe kabuk renginde küresel tanelere sahip olduğu aktarıldı. Açıklamada şu ifadelere yer verildi:

“Kabuk kalınlığı orta seviyede olan bu çeşitte, genç sürgün uçları tam açık ve yoğun yatık tüylüdür. Yaprak üst yüzeyi açık bakır kırmızısı renkte olup olgun yaprak büyüklüğü orta seviyededir. Alaşya üzüm çeşidi, sofralık özelliği ve geç dönemde ürün vermesiyle dikkat çekmekte, yerel üzüm çeşitliliğimizin korunması ve kayıt altına alınması açısından da stratejik önem taşımaktadır.”

Ada Güzeli incir çeşidinin ise, Tarım Dairesi Müdürlüğü, Tarımsal Araştırma Enstitüsü ve Erbeyli İncir Araştırma Enstitüsü iş birliğinde yürütülen “Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti’nde İncir (Ficus carica L.) Seleksiyonu ve Muhafazası” projesi kapsamında tescillenen üçüncü incir çeşidi olduğu belirtilen açıklamada, 2014 yılında başlayan ve 2018 yılında sonuçlanan projede yüksek performans gösteren yerli genotiplerden “Geçci Bardak” tipi incirin 2025 yılında Ada Güzeli adıyla tescillendiği kaydedildi.

Açıklamada incir çeşidi hakkında şu ifadelere yer verildi:

“Meyve ağırlığı 85,99 gram, şekil indeksi 0,98, boyun uzunluğu 11,38 mm, ostiolum açıklığı 9,7 mm olarak belirlenmiştir. 12,9 oranında suda çözünebilir kuru madde içeriğine ve 0,51 oranında titre edilebilir asit düzeyine sahip olan bu çeşit, orta düzeyde kabuk soyulabilirliğine sahiptir ve kabukta çatlama gözlenmemiştir. Olgunlaşma dönemi 15 Kasım sonrası olan Ada Güzeli, geç dönemde ürün veren incir çeşitleri arasında öne çıkmakta ve taze tüketim açısından büyük potansiyel taşımaktadır.”

Bugüne kadar 10 çeşit ürünün tescillendiğine işaret edilen açıklamada, çeşitlerin Güzelyurt ve Değirmenci fiğ çeşitleri (2018), Beşparmak (2021) ve Reşatbey (2022) arpa çeşitleri, Ada Yerlisi zeytin (2024), Ada İncisi (2024) ve Alaşya (2025) üzüm çeşitleri, Ada Karası (2024), Ada Lokumu (2024) ve Ada Güzeli (2025) incir çeşitleri olduğu aktarıldı.

Açıklamada, bu başarıların Tarım ve Doğal Kaynaklar Bakanlığı’nın genetik kaynakları koruma vizyonunu pekiştirdiği, Tarımsal Araştırma Enstitüsü’nün ülkeye özgü genetik kaynaklarının değerlendirilmesi, korunması ve kayıt altına alınması yönündeki kararlı duruşunu ve bilimsel üretkenliğini yansıttığı da vurgulandı.